Stad Leuven ondersteunt amfibieënpopulatie

In februari en maart ontwaken amfibieën uit hun winterslaap. Ze trekken massaal naar vijvers, beken en poelen om zich voort te planten. Stad Leuven ondersteunt deze kwetsbare diersoort op verschillende manieren. Zo zette de stad de vierde vijver van Abdij van Park de voorbije weken droog. Door hem nu weer vol te laten lopen, krijgen amfibieën maximale overlevings- en voortplantingskansen. Daarnaast ondersteunt de stad vrijwilligers die padden, kikkers en salamanders overzetten.

Bij inheemse amfibieën loopt de biologische wekker af na de eerste buien met temperaturen vanaf zeven graden. Bij duisternis, regen en hoge vochtigheid kruipen de dieren uit hun schuilplaats en trekken ze instinctief naar het water, waar ze zich voortplanten.

“Net als vorig jaar hebben we de voorbije weken de vierde vijver van Abdij van Park drooggezet om zo maximale overlevings- en voortplantingskansen voor amfibieën te creëren. Nu vullen we de vijver opnieuw zodat de amfibieën zich in het ondiepe water kunnen voortplanten”, vertellen schepen van openbaar groen Lalynn Wadera en schepen van dierenwelzijn Thomas Van Oppens.

De vijvers in Abdij van Park behoren van oudsher tot het abdijdomein en hebben een grote ecologische waarde. Ze huisvesten verschillende soorten zoals voorn, paling, stekelbaars, zwanen, reigers, kikkers, padden en kleine watersalamanders. Maar de amfibieën zijn een lekkernij voor exotische (vis)soorten die aanwezig zijn in de vijver. Dat vormt een bedreiging voor de diversiteit aan amfibieën.

“Na de ontdekking hiervan beslisten we in 2022 om de vijver een eerste keer droog te leggen. Watervogels krijgen dan de kans om de invasieve vissoorten op te eten. Dat hebben we nu opnieuw gedaan. De vierde vijver is als meest ondiepe van de vier abdijvijvers namelijk ideaal voortplantingsgebied voor de kleine watersalamander. Ook kikkers, padden, libellen en waterjuffers profiteren van het ondiepe water dat sneller opwarmt. Daardoor is de vierde vijver van groot belang in het natuurbehoud van het abdijdomein”, weet Wadera. “Droogleggen lijkt misschien ingrijpend, maar de methode is al eeuwen succesvol en volledig gebaseerd op natuurlijke processen. Zo blijft het een veilige en gedroomde habitat voor zeldzame soorten planten, vissen en amfibieën. Nu we de vijver opnieuw vullen, kunnen amfibieën er zich voortplanten en kunnen hun larven opgroeien zonder opgegeten te worden door aanwezige vissen.”

Amfibieën overzetten​

Naast de drooglegactie in Abdij van Park ondersteunt de stad vrijwilligers die amfibieën overzetten. Vaak moeten de dieren een weg oversteken in hun tocht naar beken en poelen. Ze lopen daarbij een groot risico om overreden te worden. Daarom helpen vrijwilligers ’s ochtends en ’s avonds op heel wat plaatsen in Leuven, waaronder Abdij van Park en in de vallei van Vlierbeek, met het overzetten van padden, kikkers en salamanders.

Om de oversteek veiliger te laten verlopen, zet de stad signalisatieborden in de Abdijstraat, Norbertijnenstraat, Schoolbergstraat, Groddeweg en Holsbeeksesteenweg en een amfibieënscherm aan de Holsbeeksesteenweg.

“Met de signalisatieborden maken we weggebruikers attent op overstekende amfibieën. We vragen hen om extra aandachtig te zijn en hun snelheid te matigen, in het belang van de dieren én de vrijwilligers”, aldus Van Oppens.

Recordaantal Leuvenaars bestelden via plantactie ‘Behaag je tuin'

Vorige zaterdag organiseerde de stad Leuven het ophaalmoment van de plantgoedactie 'Behaag je tuin'. Inwoners van Leuven konden in september via deze samenaankoop bomen en struiken bestellen tegen gereduceerde prijzen. Door slechte weersomstandigheden kon het geplande ophaalmoment begin december niet doorgaan. In totaal bestelden 262 Leuvenaars dit jaar plantgoed. Dat is een nieuw record.

Al voor het zesde jaar op rij deed de stad Leuven mee aan de actie 'Behaag je tuin'. Het doel van deze plantgoedactie van de Regionale Landschappen Dijleland en de provincie Vlaams-Brabant: inwoners te stimuleren om meer bomen en struiken aan te planten in hun tuin om zo meer groen in de stad te krijgen en de biodiversiteit te bevorderen.

“We werken hier als stad graag aan mee, want samen maken we Leuven groener voor élke Leuvenaar", zegt schepen van openbaar groen, Lalynn Wadera. “Met meer bomen halen we meer CO2 uit de lucht en zorgen we voor verkoeling voor iedereen. Met de extra hagen en de klimplanten trekken we insecten en vogels aan om de natuur in stand te houden. Om Leuvenaars extra aan te moedigen om bij te dragen, voorzagen we dit jaar voor de tweede keer een korting van 25 euro op hun aankoop. Dat had duidelijk effect, want we haalden dit jaar een nieuw record aantal bestellingen”.

Ophaalmoment uitgesteld

​Het diverse aanbod aan plantgoed werd zoals elk jaar samengesteld door een team van gespecialiseerde plantenkenners. Leuvenaars bestelden dit jaar 345 (fruit)bomen, 315 klimplanten, 56 wilgentakken.

Door de slechte weersomstandigheden in november en december, werd het ophaalmoment uitgesteld naar januari. “Normaal gezien konden Leuvenaars begin december hun plantgoed ophalen, maar de hevige regenval van de weken voordien, zorgde ervoor dat de kweker de haagplanten niet tijdig kon rooien. Daarom moesten we het ophaalmoment uitstellen naar afgelopen weekend”, verklaart schepen Wadera. Al dat nieuw plantgoed kan de komende weken de Leuvense grond in.

Ook dit jaar zullen Leuvenaars tussen september en oktober weer plantgoed kunnen bestellen via www.behaagjetuin.be.

Nieuw speellandschap, voedselbos en een blindengeleidepad in Heuvelhofpark

Het Heuvelhofpark, dat ligt tussen de Diestsesteenweg, Leopold Beosierlaan, Kortrijksestraat en de Borstelsstraat in Kessel-Lo is aan vernieuwing toe. Het ontwerp waarvoor buurtbewoners en gebruikers vorig jaar hun input gaven, is nu klaar. De werken starten in het najaar van 2024 en eindigen vermoedelijk in het najaar van 2025.

Het Heuvelhofpark ontstond in de 19e eeuw als een private tuin van een klein kasteeltje. In 1937 kocht de toenmalige gemeente Kessel-Lo het domein en stelde het park open voor iedereen. Ondertussen zijn het park en de infrastructuur aan vernieuwing toe. Omdat de stad de mening van omwonenden en gebruikers belangrijk vindt organiseerde ze een bevraging. “Daaruit is gebleken dat Leuvenaars graag naar het park komen om er te wandelen, te joggen, een spel te spelen of te picknicken. De bezoekers van het park vinden het natuurlijke karakter een enorme troef”, weten schepen van openbare werken Dirk Vansina en schepen van openbaar groen Lalynn Wadera.

Ruimte voor sport en ontspanning voor iedereen

​“Dit prachtige park willen we in de eerste plaats toegankelijker én eigentijdser maken”, legt schepen Vansina uit. “Op aangeven van de buurt vernieuwen we de wandelpaden en verlichting, komt er een pad met blindengeleiding van het kasteel tot aan de bushalte en ook verschillende nieuwe comfortabele zitbanken. We investeren in een nieuwe speeltuin en een deel van de vijver richten we in als strandje zodat kinderen er in het water kunnen spelen.” ​

Aanpalend aan de Finse piste, die verlichting krijgt, komt er een wandelpad zodat wandelaars het hele park rond kunnen wandelen. Sporters kunnen na de renovatie ook terecht in een buitenfitness. De beweegbank krijgt een nieuwe plek vlak bij het woonzorgcentrum. Het park breidt ook een beetje uit: het verharde pleintje aan de Borstelsstraat wordt onthard zodat het deel zal uitmaken van het park.

Het park zal ook meer bijen, insecten en kleine dieren aantrekken. Er komen veel struiken bij en enkele bloemenweides. En de kers op de taart is het voedselbos waar Leuvenaars fruit kunnen komen plukken. - Lalynn Wadera

Meer oog voor waterbeheer en biodiversiteit

​​Een ander belangrijk accent in het ontwerp is de aanpassing van het park aan de klimaatverandering. “Wanneer het hevig regent, kampt het park vandaag met wateroverlast. Met de heraanleg zullen we ervoor zorgen dat er meer hemelwater ter plaatse in de bodem kan dringen. Dat doen we door wadi’s aan te leggen, ondiepe greppels die regenwater opvangen, zodat het vertraagd insijpelt”, zegt schepen Vansina. ​

De vijver wordt in zijn oude glorie hersteld, met waterval en fontein. De vijverranden worden ecologisch ingericht met oeverplanten. De stad wil daarnaast de levensduur van de bomen in het park verlengen. “In het park staan prachtige grote bomen, waarvan er enkele heel uniek zijn. Die moeten alle overlevingskansen krijgen”, zegt schepen van openbaar groen Lalynn Wadera. Daarom zullen rond de bomen kleine houten hekjes komen om voetgangers van de wortelzones weg te houden. Als de aarde rond de bomen dichtslibt, krijgen de wortels onvoldoende water.

“En het park zal ook meer bijen, insecten en kleine dieren aantrekken. Er komen veel struiken bij en enkele bloemenweides. En de kers op de taart is het voedselbos waar Leuvenaars fruit kunnen komen plukken. Om het park terug zuurstof te geven zullen ook enkele zieke bomen verdwijnen. Daarvoor zoeken we waardige vervangers die beter groeien in een stedelijke context”, besluit schepen Wadera. ​

Timing ​​

Vorige zaterdag konden buurtwoners het ontwerp komen bekijken en vragen stellen. ​ Alle geïnteresseerden kunnen de infopanelen met meer uitleg over de geplande werken en de ontwerptekeningen nog tot donderdag 21 december komen bezichtigen in lokaal dienstencentrum Ter Vlierbeke, dit tussen 9 en 17 uur.

In het najaar van 2024 zullen de werken starten. Deze duren vermoedelijk tot het najaar van 2025. Bij het ontwerp voor de heraanleg is rekening gehouden met de Kesselse Feesten, die de stad wil blijven ondersteunen. ​ Samen met de organisatoren zullen verdere praktische afspraken gemaakt worden.