Leuven leert anders kijken naar grassen

Wie door de stad loopt, zal zien dat het gras opnieuw wat hoger staat. De stad Leuven maait het gras op een aantal locaties minder vaak om de biodiversiteit te bevorderen en de gevolgen van de klimaatverandering te milderen. Ze doet dat al enkele jaren, geïnspireerd door de Maai Mei Niet-actie. Intussen heeft de stad voor het openbaar domein de periode uitgebreid naar de periode maart tot november, de maanden dat de grassen actief zijn.

“We lieten ons enkele jaren geleden inspireren door de actie Maai Mei Niet. Intussen hebben onze experten zich verder verdiept en het beleid verfijnd. We hebben besloten op het openbaar domein locaties uit te kiezen waar we over een langere periode minder intensief maaien”, zegt schepen Lalynn Wadera. De stad maait op die locaties weinig of niet van wanneer de grassen beginnen met groeien tot ze stoppen. Dat is tussen maart en november.

Meer bloemen​

“Het uiteindelijke doel is om terug meer bloemenrijkdom in de grassen te krijgen. We willen eigenlijk terug gaan naar de natuurlijke situatie”, vertelt schepen Wadera. Oorspronkelijk stonden er veel bloemen in de grasvelden. Doorheen de jaren is de cultuur daarrond veranderd en was een proper gazon de norm. Om dat te bereiken bemestten mensen de grond, waardoor de grassen alle groeikansen kregen en de bloemen verdrongen werden. “We weten nu dat we met ons maaibeleid de grassen goed moeten leren lezen. Maaien waar het overheersend is, laten groeien waar er al sporen van kruiden en bloemen zijn. Zo kunnen we stilaan opbouwen naar grasland met een grotere bloemenrijkdom”, verduidelijkt de schepen.

Tegen droogte en voor de bijtjes​

Die kruiden en bloemen zijn van levensbelang voor de mens. "Bestuivers zoals bijen en vlinders hebben bloemen nodig. Als bijen uitsterven is dat een groot probleem voor ons. Want zij bestuiven voedzame planten. Veel van de groenten en fruit die wij eten zouden verdwijnen", zegt Wadera. 

Wapenen tegen klimaatverandering

Daarnaast zijn hogere grassen met bloemen en kruiden goed voor het klimaat. Doordat ze langere wortels hebben, stimuleren zij het bodemleven en maken ze de bodem poreuzer. Daardoor kan de bodem meer water opnemen, wat goed van pas komt tijdens de warmere zomers. Hoe meer water er dan in de bodem zit, hoe meer het kan verdampen en voor verkoeling zorgen.

Maaibeleid stad

“Het betekent niet dat de stad nu enkele maanden niets doet aan de grassen. Op sommige plaatsen moeten we andere functies van de grassen voorrang geven”, vervolgt schepen Wadera. De stad maait zo bijvoorbeeld nog geregeld bepaalde zones in parken waar Leuvenaars komen spelen, sporten en picknicken. Ook naast fietspaden en in de directe omgeving van kruispunten wordt het gras nog gemaaid. Dat is veiliger.

Wat kan je zelf doen?

​​Leuvenaars kunnen ook hun steentje bijdragen. De tuin een heel jaar niet maaien, is nogal ingrijpend. De tuin op een andere manier maaien in de maand mei, dé groeimaand, is al een belangrijke stap. “De tip van de experten is om eerst je gras goed te observeren. Merk je dat er al ​ bloemen aanwezig zijn tussen je gras, dan heb je waarschijnlijk een goede beginsituatie. Dan is het goed om het bij 2 à 3 maaibeurten per jaar te houden”, geeft schepen Wadera mee. Eentonige gazons heeft de natuur minder nodig. Die krijgen best frequenter een maaibeurt. Durf ook te spelen met maaihoogtes en elke keer eens een ander stuk te laten staan. “En voel je vooral ook nog vrij om paden of speel- en picknickzones te blijven maaien. Per slot van rekening is je tuin er ook om van te genieten", besluit de schepen. 

Wie graag een tuin heeft die bruist van het leven en beter bestand is tegen droogte en een veranderd klimaat, kan bij de stad terecht voor gratis advies. Meer informatie hierover vind je op leuven.be/tuinrangers. 

Panoramisch kasteelpark de Bunswyck straks voor iedereen toegankelijk

De stad Leuven heeft het idyllische kasteelpark de Bunswyck langs de Tiensesteenweg, op de groene flank van de Predikherenberg aangekocht. Dit nu nog private natuurpark van 7,5 hectare met hoge erfgoedwaarde wordt in 2024 een nieuwe verpozingsplek voor Leuvenaars en bezoekers.

Het kasteelpark de Bunswyck is een historisch beschermde site aan de Predikherenberg, een van de getuigenheuvels tussen Leuven en Diest met panoramisch uitzicht over de Molenbeekvallei. Het park is opgedeeld in een Groot en een Klein Park. Op de gemeenteraad van 22 mei werd de aankoop van het Groot Park van 7,5 hectare goedgekeurd.

Van de Bunswyck naar Hottat​

Op het huidige kasteeldomein lag oorspronkelijk enkel het 18e-eeuwse jachtpaviljoen, dat ook vandaag nog uitkijkt over de Abdij van Park. Midden 19e eeuw werd het uitgebreid met een pannenbakkerij, waar men klei uit de Predikherenheuvel ontgon. Diezelfde eeuw kwam het domein in de adellijke handen van de familie de Bunswyck terecht, die er het kasteel de Bunswyck bouwden. Begin 20e eeuw liet de baron er het Klein Park in landschappelijke stijl aanleggen. Later kwam er een moestuin en boomgaard bij. In 1937 werd het volledige domein aangekocht door de familie Hottat-Hennau, textielbaronnen van de Leuvense breigoedfabriek Fabota en tevens eigenaar van het nabijgelegen kasteeldomein Hottat in Korbeek-Lo. Deze familie gaf tijdens het interbellum vorm aan het kasteel zoals we het vandaag kennen en breidde het Klein Park uit met het Groot Park. De voormalige afspanning ‘In den Mol’ – het huidige restaurant Zita – vervulde toen wellicht de rol van hovenierswoning. ​

Groene schakel en historische toegangspoort​

“De grote erfgoedwaarde van de hele site, de parken, het kasteel en het restaurant met kilometerpaal K29 in de voorgevel ​ werd in 2021 door het Vlaams Agentschap voor Onroerend Erfgoed beschermd”, zegt schepen van ruimtelijk beleid en onroerend erfgoed Carl Devlies. “Het bewaren van het groene en historische erfgoed op de getuigenheuvels en het versterken van onze blauwgroene structuren is bovendien een speerpunt uit onze bestuursnota 2019-2025. Net daarom kopen we dit unieke Groot Park aan. Zo blijft deze kwaliteitsvolle ruimte van 7,5 hectare intact voor toekomstige generaties, wat steeds belangrijker wordt door de bevolkingsgroei en de verdichting van woonkernen.”

“Na de aankoop van de Vijvers van Bellefroid langs de Vaart in Wilsele en het park op de Scheutsite, stellen we met de aankoop van de Bunswyck opnieuw een waardevol natuurdomein open voor Leuvenaars en bezoekers. Samen goed voor 80 voetbalvelden nieuw openbaar groen”, vervolgt schepen van openbaar groen Lalynn Wadera. “Het Groot Park is een groot parkbos met een riant karakter. Het is een en al verwondering. Bezoekers zullen er passeren langs enkele centrale hoogstamboomgaarden en pittoreske bijgebouwtjes tegenkomen.”

Het landschap kent verschillende merkwaardige constructies, zoals de belvedère, elementen in cementrustiek, zoals cementpalen met de initialen HH, verwijzend naar de vorige eigenaars Hottat-Hennau. 

Utopische tuin in de stad​

Omwille van de besloten ligging op de Predikherenberg, de heuvelopwaarts leidende dreef, de geënsceneerde zichtassen, de bijgebouwtjes en fraaie bomengroepen als blikvangers bezit het Groot Park een hoge esthetische waarde. De centrale boomgaard met grillig gevormde fruitbomen en de cementen hek- en weidepijlers roepen het beeld van Arcadië op, een utopisch volmaakt landschap zoals gekend uit de klassieke oudheid. “Een boominventaris wijst op een erg waardevol en indrukwekkend bomenbestand van oude, grote, gezonde bomen, die samen een typische bosstructuur vormen op de heuvelflanken van onze getuigenheuvels”, vult schepen Wadera aan.

Timing

​“We zullen het park in de loop van 2024 openstellen, maar eerst moeten er enkele dringende beheerswerkzaamheden gebeuren. Ook werken we aan een beheersvisie om de natuur- en erfgoedwaarden te herstellen en te versterken en om intensief gebruik te weren”, besluit schepen Devlies.

Stad Leuven opent ‘langste geveltuin van Vlaanderen’ in Tivolistraat

De stad Leuven heeft vandaag ‘de langste geveltuin van Vlaanderen’ ingewijd in de Tivolistraat in Kessel-Lo. De 400 meter lange tuin prijkt tegen een muur van de Stadsbegraafplaats. De stad wil hiermee inwoners inspireren om zelf een geveltuin aan te leggen en hen informeren over de meest geschikte klimplanten.

De nieuwe geveltuin is maar liefst 400 meter lang en er staan 22 verschillende soorten klimplanten in. Per soort krijg je informatie over de bloeiperiode, de groeisnelheid en de eventuele klimhulp die nodig is.

“Met dit initiatief geven we Leuven een nieuwe groene eyecatcher. Het is een toontuin van mogelijke gevelplanten die Leuvenaars aan hun gevel kunnen planten”, zegt schepen van openbare werken Dirk Vansina. “Veel inwoners willen aan hun huis graag een eigen geveltuin aanleggen, omdat die voor een gezellige straat zorgen én een gezonde leefomgeving. Maar ze weten niet altijd goed hoe daaraan te beginnen. In de Tivolistraat zetten we de vele mogelijkheden in de kijker.”

Meer dan 20 soorten​

Clematis, kamperfoelie of winterjasmijn, klimplanten zijn er in heel veel geuren en kleuren. “Met deze langste geveltuin willen we Leuvenaars inspireren om ook thuis een geveltuin aan te leggen”, vult schepen van groen Lalynn Wadera aan. “Want meer bomen en planten in de stad, daar zorgen we allemaal samen voor. We maakten de procedure zo eenvoudig en aantrekkelijk mogelijk. Wie eigenaar is van een gewoon huis, mag er een aanleggen zonder voorafgaande toestemming. Als je ons een foto bezorgt, krijg je een premie van 25 euro. En voor hulp bij je plantenkeuze kan je even gaan kijken aan de demo-tuin aan de stadsbegraafplaats.”

Quick wins ​

Leuvenaars aanmoedigen om geveltuinen aan te leggen, is een van de vele acties die Leuven onderneemt om de stad klimaatrobuust te maken. “Bij de heraanleg van straten doen we als stad inspanningen om buurten groener te maken. We ontharden en geven de natuur zo meer kansen. Maar we kunnen de klimaatuitdagingen niet alleen aan. Daarom doen we beroep op de Leuvenaars zelf. Als die waar mogelijk kleine ingrepen doen, zoals een geveltuin aanleggen, en daarbij ook nog eens andere stadsgenoten inspireren, dan maken we samen dat opzet waar”, besluit schepen Vansina.