Het was een spannende week voor veel twaalfjarigen en hun ouders. Donderdagochtend kregen zij een mail met daarin het nieuws in welke secundaire school zij zich kunnen inschrijven. En dat het spannend is, dat hoor ik rondom mij, ook in Leuven waar we de laatste jaren toch goede resultaten geboekt hebben met aanmelden. Ik hoor ouders zeggen dat ze vinden dat ze in het digitale aanmeldsysteem niet meer zelf de school van hun kind kunnen kiezen. Sommigen vinden zelfs dat kamperen toch beter was, want dat je dan tenminste de controle had.
En dat is heel spijtig. Dat de keuze voor een secundaire school, een van de belangrijkste keuzes, zo veel stress met zich meebrengt, daar wil ik iets aan doen. En het is daarom dat ik in mijn pen gekropen ben.
Ik wil dat in de toekomst elk kind terecht kan in een school van eerste of tweede voorkeur en dat die toewijzing vlot en zonder stress verloopt. Ik weet uit mijn ervaring met het samenwerkingsverband waarin Leuven participeert, dat dit mogelijk is. Een sterk aanmeldsysteem kan volgens mij de beste garantie zijn op een vrije schoolkeuze voor elk kind, ongeacht de achtergrond. En ik onderstreep hier het woord ‘sterk’. Daarmee schud ik onmiddellijk de minister van onderwijs, Ben Weyts wakker. Het is tijd om eindelijk sterk leiderschap te tonen. Laat scholen en lokale besturen niet aan hun lot over. Ik wil in deze daadkracht en Vlaamse verantwoordelijkheid.
Ik wil dat in de toekomst elk kind terecht kan in een school van eerste of tweede voorkeur en dat die toewijzing vlot en zonder stress verloopt. Ik weet uit mijn ervaring met het samenwerkingsverband waarin Leuven participeert, dat dit mogelijk is.
Het is mogelijk
Dat digitaal aanmelden kan samengaan met vrije schoolkeuze, dat kan ik met cijfers aantonen. In Leuven melden we intussen 5 jaar breed aan – we hebben een systeem met 105 scholen uit Vlaams-Brabant, Mechelen, Vilvoorde en intussen ook Limburg. Dankzij een eenvoudige klik duiden kind en ouders de scholen van hun voorkeur aan – over de gemeentegrenzen heen dus. En dat loont. Voordat we over grenzen heen samenwerkten, wist 91% van de kinderen onmiddellijk na de trekking dat ze terecht konden in een school van eerste of tweede voorkeur. Nadien waren er nog heel veel verschuivingen en verwarring. Die onzekerheid was voor sommige ouders ondraaglijk. Dit jaar, dankzij de brede samenwerking, weet 97,5% van alle kinderen vandaag al dat ze kunnen inschrijven in een school van eerste of tweede voorkeur. En ook nu nog ligt mijn lat hoog. Ook nu nog is elk kind dat te lang in wacht blijft staan er een te veel. We moeten blijven streven naar verbetering.
Samenwerking cruciaal
En daarin is een nog bredere samenwerking cruciaal. De jongeren die bij ons nog in het ongewisse blijven vandaag, zijn vaak jongeren die wonen op de grens met gemeenten die niet in het samenwerkingsverband zitten. Mechelen zit bijvoorbeeld in het Leuvense aanmeldsysteem. Jongeren uit bijvoorbeeld Tildonk melden aan voor een Mechelse school, en voor een school in het Antwerpse. Totdat die jongere finaal beslist heeft, blijven er ook andere jongeren en scholen in het ongewisse. Dit is te veel energieverlies voor iedereen, en het leidt tot (onterecht) wantrouwen in een aanmeldsysteem.
De jongeren die bij ons nog in het ongewisse blijven vandaag, zijn vaak jongeren die wonen op de grens met gemeenten die niet in het samenwerkingsverband zitten.
Minister heeft de sleutel
Het goede nieuws is dat het aanmeldsysteem veel potentieel heeft om elk kind een vrije schoolkeuze te bieden. Het slechte nieuws is dat de minister hier te weinig zijn verantwoordelijkheid neemt. Akkoord, hij heeft een aantal puzzelstukken gelegd. De regelgeving is er, de Vlaamse databank bestaat. Maar de strategie, de visie, de durf om hierin als leider naar voor te treden, die mis ik weeral. Met het huidige beleid krijgen we allemaal scholen, en in het beste geval groepen van scholen, die in kokers naast elkaar in de Vlaamse databank een aanmeldprocedure inrichten. Ik roep vandaag nog op om alle schotten weg te denken. Om over alle geografische, praktische en ideologische grenzen heen te kijken. Dat vraagt lef, inderdaad. Maar wie heeft het lef om zichzelf in de spiegel te kijken als we ouders en jongeren over een van de belangrijkste beslissingen in het leven, de schoolkeuze, in onzekerheid en stress achterlaten?