Nog een bericht vanuit onderwijs. De voorbije weken is het zoeken naar iets anders. Positieve en negatieve berichten wisselen elkaar af. Van enorm veel waardering voor diegene die onze kinderen doen groeien, tot kritiek op een minister die vooral zichzelf op de borst klopt. Heel veel suggesties om het lerarentekort aan te pakken. Tussendoor nog een voorstel om taaklast te verlichten.
De situatie is urgent. We dreigen veel lerarentalent kwijt te spelen. En vooral… als we het schip niet snel keren, zullen meer en meer kinderen vakken niet meer kunnen volgen omdat er geen leraar is. Als schepen van onderwijs maak ik me daar zorgen over. Ik ga hierover vaak in gesprek met Leuvense leraren van kleuter, basis en secundair tot volwassenonderwijs.
Wat me opvalt – in elk van deze gesprekken – er zit een systeemfout in ons onderwijs. Zoveel regels, kaders, procedures, zoveel druk. Waarschijnlijk historisch zo gegroeid. Te weinig aangepast aan de realiteit van vandaag.
Ik geef een voorbeeld –
Vorige week sprak ik met Marlies en Stefanie van Don Bosco Groenveld in Heverlee. Twee gemotiveerde leerkrachten in het beroepsonderwijs. Elk met een masterdiploma. Marlies geeft PAV (Project Algemene Vakken), Stefanie geeft praktijkvakken in Decor & Etalage/ Publiciteit & Etalage. Beide zijn ze volledig vast benoemd in de 2de graad.
Ik leer nog elke dag bij over de regels en de procedures in het onderwijs. Want deze redenering kon ik niet volgen. Uit ons gesprek bleek dat zij anders verloond worden dan hun collega’s. Collega’s die lesgeven in de tweede graad ASO, TSO & KSO én die een masterdiploma hebben, krijgen een loon naar diploma. Logisch. Voor leraren in het BSO geldt dit niet. BSO valt onder de zogenaamde arbeidsfinaliteit, waardoor ze betaald worden als bachelor. Onbegrijpelijk, toch?
Ik leerde ook over de salarisschaal en de prestatiebreuk – voor praktijkvakken geldt hier 1/29 – dat wilt eigenlijk zeggen dat als je leerkracht bent voor een praktijkvak – 29 uur als een voltijds pakket geldt. Voor hun collega’s gaat dat over 21 uren. Of anders gezegd – Marlies en Stefanie werken meer uren voor een voltijds loon.
De achterliggende idee zou zijn dat leraren in praktijkvakken minder voorbereidings- en evaluatietijd nodig hebben. En dat spreken Marlies en Stefanie formeel tegen – ook zij maken hun cursussen zelf, werken hun toetsen uit, investeren tijd en energie in het opzetten van samenwerkingen met partners. Ook zij zoeken naar manieren om hun lessen aan te doen sluiten aan de leefwereld en de interesses van hun leerlingen. Ook zij halen het beste naar boven in hun leerlingen.
Conclusie – Marlies en Stefanie werken meer voor minder geld.
Als je iets wilt opwaarderen, dan moet je eerst waarderen. Dat kan op veel manieren.
In Leuven doen we een aanzet. Extra handen op school via brugfiguren. Extra middelen zodat leraren zichzelf kunnen ontwikkelen. En innovatieve projecten kunnen opzetten. En we toonden onze Leuvense leraren onze dankbaarheid – met een groot dansfeest. Het deed deugd om hen letterlijk op een podium te zetten.
Maar eerlijk is eerlijk – de eindtermen, het statuut van leraren, de autonomie van de scholen, manieren om extra handen in de klas te krijgen, een beleid zodat leraren in hun loopbaan kunnen groeien – de echte hefbomen daarvoor liggen op het Vlaamse niveau.
Zo ook in dit voorbeeld. Welk signaal geven we op deze manier eigenlijk. Aan leraren 2de graad BSO met een master? En aan de leerlingen in deze klassen? Zorg voor een correcte verloning op het correcte niveau voor zij die onze kinderen doen groeien.
Als ik de voorbije weken iets leerde, dan is het wel hoe erg leraren zich inspannen, hoe complex de job is en vooral hoe onmisbaar ze zijn.
Opwaarderen dat kan enkel door eerst te waarderen. Een verloningssysteem gebaseerd op een gelijkwaardigheid van alle afstudeerfinaliteiten (ASO, KSO, TSO & BSO) is daarvoor een eerste én haalbare stap.
Lalynn Wadera, schepen van onderwijs in Leuven