Leuvense bedrijven en onderwijs buigen zich samen over de krappe arbeidsmarkt

De toenemende krapte op de arbeidsmarkt houdt de Leuvense werkgevers en onderwijsverstrekkers wakker. Vorige week lanceerden ze daarom ‘Talentenplatform 2.0’. Daarin gaan ze samen met de stad Leuven, VDAB, UNIZO en Voka op zoek naar innovatieve oplossingen om broodnodige talenten aan te trekken.

“In Leuven zijn er momenteel meer dan 7.000 openstaande vacatures. Daar staan 3.500 werkzoekenden zonder job tegenover”, weet Johan Viaene, directeur voor VDAB in Vlaams-Brabant. “We moeten elk talent inzetten en elk potentieel vastpakken zodat iedereen aan het werk kan. Want als de bedrijven niet voldoende mensen vinden, is dat gevaarlijk voor onze welvaart.”

Bedrijven solliciteren De uitdaging op de arbeidsmarkt is nooit gezien. Nooit waren er zoveel vacatures voor zo weinig werkzoekenden. “Bedrijven staan nu aan de andere kant. Zij moeten vaak solliciteren voor een kandidaat. En ze zoeken naar manieren om kandidaten aan te werven, ook als ze nog niet alles kunnen, om hen nadien groeikansen in het bedrijf te geven”, zegt Steve Vanhorebeek, adviseur bij Voka Vlaams-Brabant.

Nieuwe recepten Nieuwe uitdagingen vragen om nieuwe recepten. “De arbeidsmarkt roept om een innovatieve aanpak. En die gaan we maar vinden als we goed samenwerken, tussen bedrijven onderling en tussen onderwijsinstellingen onderling, maar zeker ook tussen onderwijs en bedrijven”, zegt schepen van onderwijs en economie Lalynn Wadera. “Ik denk aan samenwerkingen rond stages of rond leren gedurende de loopbaan. Hoe kunnen we daar beter samenwerken zodat we alle talenten kunnen vastpakken en mee laten groeien met de bedrijven?”

Samen voor werk Dat het samen moet gebeuren dat ziet ook schepen van werk Johan Geleyns. “Verschillende Leuvense werkgevers spreken nu al rechtstreeks de stad aan in hun zoektocht naar talenten op de werkvloer. Met het Talentenplatform als matchmaker wil de stad met VDAB, UNIZO, Voka, de sociale tewerkstellingspartners, onderwijsinstellingen, gespecialiseerde trainers en vele anderen meer samenwerken om mensen goesting te geven om aan de slag te gaan in de vele knelpuntberoepen. Van de geslaagde voorbeelden maken we ambassadeurs. Samen schrijven we succesverhalen, want die kunnen anderen dan weer inspireren. Zo boeken we stap voor stap vooruitgang.”

Met het Talentenplatform hebben stad Leuven, VDAB, UNIZO en Voka een eerste stap gezet in de ommeslag die de arbeidsmarkt moet maken. “We hopen dat de verschillende partners de uitdaging aangaan om buiten de gangbare oplossingen te denken en elkaar daarvoor aan te spreken. Wij zullen in de toekomst hen met elkaar blijven verbinden en met hen verder zoeken naar innovatieve oplossingen”, klinkt het bij de organisatoren.

Leuven stimuleert economie en werkgelegenheid

De impact van de coronacrisis op het economische weefsel is groot, niet alleen in Leuven. Ondernemingen en medewerkers moesten razendsnel schakelen om tegemoet te komen aan maatregelen zoals telewerk en extra hygiënemateriaal, en sommige ondernemingen kampen met financiële problemen. Stad Leuven helpt op alle mogelijke manieren om de bedrijvigheid in de stad weer aan te zwengelen, samen met de sectoren, onder meer door bedrijven en werkzoekenden vanuit verschillende hoeken te ondersteunen.

Aantrekkelijke stad voor bedrijven Jongeren, studenten of andere Leuvenaars met ondernemingszin krijgen startersbegeleiding. “Of ze nu vragen hebben rond vergunningen, een pand zoeken of zicht willen krijgen op de Leuvense markt, ze kunnen met al hun vragen terecht in Studio Start. Voor wie graag start met circulair ondernemen, werken we samen met gespecialiseerde partners een traject uit”, zegt schepen van economie Lalynn Wadera. “En omdat uit de voorbije periode het belang van innovatief ondernemerschap duidelijk bleek, komt er een toekomstfonds voor starters die een baanbrekend product of dienst willen lanceren, of die willen experimenteren met een nieuw ondernemersmodel.”

Verder zet de stad in op de internationale positie van Leuven als aantrekkelijke en inspirerende stad voor ondernemers, creatieve en kenniswerkers. Samen met ons International House en met Leuven MindGate zorgt stad Leuven ervoor dat extern talent en investeerders mee hun schouders onder de Leuvense economie komen zetten. “Dat zorgt ervoor dat we werkgelegenheid voor iedereen creëren. We tonen dat we een stad zijn waar ondernemers elkaar inspireren, waar veel kennis en talent zit en waar ondernemers ook mee de stad maken.” Dat gebeurt deze week bijvoorbeeld heel concreet op het AND&-festival, waar Leuven de innovatieve kracht en het sterke netwerk van en rond ondernemers in de stad toont.

Om ondernemerschap en innovatie in Leuven verder te versterken, werkt de stad aan bijkomende ruimte, met onder meer een nieuw wetenschaps- en innovatiepark Leuven Noord in Kessel-Lo. “Zo garanderen we de welvaart en werkgelegenheid voor huidige en toekomstige generaties”, zegt schepen van ruimtelijke ordening Carl Devlies. “De wetenschapsparken beantwoorden aan de broodnodige behoefte aan ruimte en groen. Zo werd het masterplan voor het Wetenschapspark Arenberg – thuisbasis voor vele hightech spin-offs en start-ups – zopas geactualiseerd. Vergroening, ontharding, een nieuwe fietsverbinding aan de Kapeldreef en een centraal park als toegangspoort tot de Voervallei en Egenhovenbos trekken het gebied open voor iedereen. Het Wetenschapspark Haasrode wordt dan weer het bedrijventerrein van de toekomst. Tot slot is er het toekomstige wetenschaps- en innovatiepark Leuven Noord, waar ondernemingsruimte voor kenniseconomie en een uitgekiende logistieke draaischijf worden afgewisseld met stedelijke functies voor omwonenden.”

Diverse en duurzame arbeidsmarkt De nood aan flexibel schakelen, die door de coronacrisis versneld opkwam, stelde zowel werkzoekenden als ondernemingen voor een uitdaging die ook in de toekomst van tel blijft, voorspelt schepen van werk Johan Geleyns. “We investeren in langdurige partnerprojecten om bedrijfsvoering, arbeidsorganisatie en werkgelegenheid toekomstbestendiger te maken. Dat betekent ook nog meer focussen op degenen die van sector willen veranderen en meer digitaal vaardig willen worden of nood hebben aan meer inclusie op de arbeidsmarkt.”

Zo sloot stad Leuven vorig jaar een samenwerkingsovereenkomst met VDAB af. Daarin staat levenslang leren centraal als uitgangspunt om de werkzoekende en de onderneming klaar te maken voor de snel veranderende arbeidsmarkt: “In de eerste plaats willen we individuele vaardigheden versterken en opleidingen nog meer toegankelijk maken, en ook echt die digitale kloof dichten, die nu nog te vaak zorgt voor een te hoge drempel bij werkzoekenden”, licht Johan Geleyns toe. “Ook daar laten we ondernemingen niet in de steek en ondersteunen we hen bij hun zoektocht naar passende profielen en nieuwe vormen van arbeidsorganisatie.”

Daarnaast ligt de focus van de stad op opleidingstrajecten en op heroriëntering naar knelpuntberoepen, zoals in de zorg en de IT, alsook op jobcreatie door bedrijven te stimuleren lokaal te produceren, zegt Johan Geleyns: “We zijn partner in een proeftuinproject van het Europees Sociaal Fonds (ESF) om mensen op te leiden tot zorgkundige tijdens hun tewerkstelling, en we voorzien een toelage aan maakbedrijven voor de ontwikkeling van nieuwe producten die lokaal geproduceerd kunnen worden, zodat zij lokale medewerkers kunnen inzetten en we onze arbeidsmarkt op een duurzame manier versterken. We zijn ook partner van het Vlaamse project ‘Alle Hens Aan Dek’, waarin we naast de digitale transformatie en een sterk opleidings- en loopbaanoffensief ook versterkt willen inzetten om elk talent op de arbeidsmarkt te krijgen. Tot slot willen we ook zo veel mogelijk mensen activeren die wel de juiste competenties hebben, maar tegengehouden worden door bijvoorbeeld een taaldrempel, zoals anderstalige nieuwkomers.”

Sociale economie Voor de werkzoekenden die moeilijk in de reguliere economie terecht kunnen, blijft de stad de sociale economie ondersteunen. Dat gebeurt onder andere door een subsidiereglement om bepaalde tewerkstellingen te co-financieren of door sociaal duurzame overheidsopdrachten te lanceren, die voorbehouden worden aan de sociale economie of waarvoor de sociale economie ook kan kandideren. Daarnaast zoekt de stad de komende jaren naar een sterkere samenwerking met de reguliere economie. “De shift naar een circulaire economie schept daarvoor veel opportuniteiten. Mensen uit de sociale economie kunnen helpen met het sorteren en verwerken van gebruikte materialen. Zij hebben daar al veel ervaring mee. We starten zo bijvoorbeeld in de loop van dit jaar nog een project samen met Ecowerf om harde plastics te verwerken en om te zetten in nieuwe producttoepassingen. En wat die circulariteit betreft, staan we nog maar aan het begin. We zien hier nog veel kansen voor toekomstige samenwerking”, aldus Lalynn Wadera.

Bijna 1 jaar corona: de impact op de Leuvense economie

Het coronavirus had het afgelopen jaar een grote impact op de Leuvense economie en handel. Om steunmaatregelen op maat te bepalen, kocht de stad in maart toegang tot een economische datacollectie van analysebedrijf Graydon. Na bijna 1 jaar coronacrisis maken schepenen Lalynn Wadera en Johan Geleyns een balans op van die cijfers.

“De cijfers tonen ons duidelijk dat corona een economische impact heeft op Leuvense ondernemingen. De verschillen tussen bedrijven en sectoren zijn groot en de schade is nog niet voor elk bedrijf zichtbaar. Het is daarom absoluut belangrijk om de evolutie van de cijfers nauwgezet te blijven volgen. Tegelijkertijd willen we blijven luisteren naar de bedrijven, want achter de cijfers zitten mensen en persoonlijke situaties en die willen we echt horen”, zegt schepen van economie Lalynn Wadera.

“Vooral bij onze horeca-uitbaters hakte de crisis er duidelijk stevig in”, vult schepen van handel Johan Geleyns aan. “Door weerom de verplichte sluiting ontstaat een groot cashflowprobleem, terwijl hun zaak voor de crisis wel gezond was. Dat vraagt veel van hun mentale draagkracht. Ook de handelaars kampen met onzekerheid. Krijgen zij bijvoorbeeld aangekochte kledingvoorraden nog verkocht, als hun klanten voorlopig geen gelegenheid hebben om ze te dragen?”

De eerste cijfers

• Bij bedrijven lijkt de impact voorlopig grotendeels beperkt. Van in totaal 13.085 bedrijven (inclusief eenmanszaken), ondervindt 55 procent weinig tot geen impact. 17 procent zit wel in grote moeilijkheden. 2.000 bedrijven die nu in grote moeilijkheden zitten waren nog gezond voor de coronacrisis. Daarnaast waren 423 bedrijven al in acute nood voor de crisisperiode.

• 39 procent van de horecasector lijdt zwaar en ook bij de handelszaken zit 21 procent in grote moeilijkheden. In beide sectoren was zo’n 80 procent nog gezond voor de crisisperiode.

• Er kwamen sinds het begin van de coronacrisis méér bedrijven of zelfstandigen bij (959) dan er zijn gestopt (419). Ook bij de 769 handelszaken in Leuven zijn sinds de eerste lockdown in maart 77 starters, terwijl 40 zaken gestopt zijn. Daar ging het vaak over logische stopzettingen, zoals een overname of een zelfstandige die met pensioen ging.

Een vertekend beeld De cijfers geven een vertekend beeld van de faillissementen, want de federale regering legde een moratorium op om een totale coronashock in de economie te vermijden. Bedrijven die voor de coronacrisis nog gezond waren en die nu schulden hebben opgebouwd, zijn tot en met 31 januari beschermd tegen een faillissement. Ook de kleine groep ondernemingen die voor de crisisperiode op een sluiting afstevenden, overleeft nu dankzij steunmaatregelen. Zonder steun- en beschermingsmaatregelen zouden meer ondernemingen in de problemen zitten. De impact van de federale beslissing om het moratorium niet te verlengen en te vervangen tot een gemakkelijker toegang tot de procedure van de gerechtelijke bescherming, is nog onbekend.

Leuvense steun aan ondernemingen Aanvullend op de federale en Vlaamse steunmaatregelen werkt de stad initiatieven uit op maat van haar ondernemingen. De nood aan ondersteuning varieert per sector. De uitdagingen voor grote of internationale ondernemingen zijn immers anders dan voor starters of lokale handelaars of horeca-uitbaters.

De stad blijft zich inzetten om Leuven op de kaart te zetten als dè referentie voor gezondheidszorg, creatief ondernemerschap en technologie. “Zo blijft Leuven ondernemers en bedrijven aantrekken om hier te investeren en werkgelegenheid te creëren. Als Europese hoofdstad van innovatie kunnen we bedrijven aantrekken en Leuven Mindgate blijft zijn rol spelen om de brug tussen Leuvense bedrijven onderling en met de wijde buitenwereld te bouwen”, zegt schepen van economie Lalynn Wadera.

Daarnaast zal stad Leuven inzetten op voldoende en aantrekkelijke ruimte voor ondernemingen. “We voorzien extra ruimte voor kenniseconomie in Leuven Noord en voor creatief ondernemen aan de Vaart, maar ook de werken aan het wetenschapspark in Haasrode staan op de agenda. Zo zullen bedrijven en sectoren weer kunnen bloeien, wat dan weer voor werkgelegenheid zorgt”, zegt schepen Wadera.

Een probleem van cashflow Bij handel en horeca geldt vooral een probleem van cashflow, en dat is niet eenvoudig te overbruggen zegt schepen van handel Johan Geleyns: “De Vlaamse en federale overheden voorzagen al tussen 5,7 miljoen en 10,9 miljoen euro steun. Maar volgens Graydon is er tussen 13 miljoen en 19 miljoen euro nodig. Lokale overheden kunnen dat gat onmogelijk dichten. We staan wel opnieuw klaar om samen met Liefst Leuven maximaal in te zetten op beleving in en rond de stad, om mensen naar de lokale handel, horeca en cultuur te leiden.”

Stad steunt handel en horeca Intussen schrapte de stad alvast ook dit jaar de terrastaks en staat ze opnieuw uitgebreide terrasvergunningen toe, om horeca-uitbaters te ondersteunen bij een heropening.

“Ik wil ook benadrukken dat het belangrijk blijft om met elkaar in gesprek te gaan. Want we hebben elkaar meer dan ooit nodig. Leuven is en blijft een partner van de horeca en we kijken uit naar een betere tijd, zeker met de zomerperiode en het WK wielrennen aan de horizon”, zegt Johan Geleyns nog.

“Wat betreft de promotaks, dat geld vloeit rechtstreeks terug naar de handelaars om promo te maken”, legt schepen Geleyns uit. “De promotaks is in feite een lidgeld voor handelaarsvereniging Liefst Leuven. Bovendien legt de stad een identiek bedrag bij! De promotaks is ontstaan om te vermijden dat slechts enkele handelaars betaalden voor acties waarvan iedereen profiteerde, en op deze manier zorgen we ervoor dat elke handelaar een eerlijke bijdrage betaalt aan de vele activiteiten die lokaal winkelen promoten.”

Begeleiding naar werk en sociale economie Schepen van werk Johan Geleyns: “25 procent van de Leuvense werknemers werkt in een onderneming die ernstige impact ondervindt. We moeten hier dus zeker op inzetten. De stad sloot bovendien een samenwerking af met VDAB. Daarmee zullen we daadkrachtig beleid voeren om de gevolgen van de coronacrisis op de arbeidsmarkt te ondersteunen.”

Schepen van economie Lalynn Wadera voegt toe: “We zetten ook sterk in op sociale economie. De draagkracht van wie niet terecht kan op de reguliere arbeidsmarkt werd enorm op de proef gesteld. We verwachten een grote nood aan extra begeleiding.”

Ondersteuning In april komt de stad met een begrotingswijziging. Daarin zal verdere ondersteuning voor de Leuvense economie, handel en horeca vervat zitten.